Vooroordelen: Wat Zijn Het en Hoe Herken Je Ze?
Vooroordelen zijn snel gevormde oordelen die de waarheid vertragen
Voorbeelden van vooroordelen
Vooroordelen zijn vaak het gevolg van denkfouten. Denkfouten (of cognitieve biases) zijn systematische fouten in ons denken. Ze helpen ons snel oordelen vormen, maar leiden vaak tot onjuiste conclusies.
Voorbeelden van denkfouten die vooroordelen kunnen veroorzaken:
- Bevestigingsvooroordeel (confirmation bias): je let alleen op informatie die jouw vooroordeel bevestigt.
- Representativiteitsbias: je oordeelt iemand op basis van hoe sterk die persoon lijkt op een stereotype.
- Halo-effect: als iemand één positief kenmerk heeft, denk je automatisch dat alles aan die persoon goed is (of omgekeerd: het horn-effect bij negatieve eigenschappen).
Een drogreden is een fout in een redenering: iets lijkt logisch, maar is het niet. Vooroordelen kunnen daarin een rol spelen, vooral bij persoonlijke aanvallen of generalisaties.
Voorbeelden van drogredenen waarin vooroordelen een rol spelen:
- Ad hominem: je valt de persoon aan in plaats van zijn argument. "Wat weet jij nou van politiek, jij bent nog maar een student!"
- Overhaaste generalisatie: je trekt een conclusie op basis van te weinig informatie. "Ik ken drie Fransen die onbeleefd waren, dus Fransen zijn onbeleefd."
| Begrip | Wat is het? | Verband met vooroordelen | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Vooroordeel | Mening over iets of iemand zonder voldoende kennis of ervaring | Hoofdonderwerp | Ouderen snappen niks van technologie |
| Denkfout (bias) | Systematische fout in het denken, vaak onbewust | Vooroordelen ontstaan vaak uit denkfouten | Je let alleen op jongeren die lui zijn (confirmation bias) |
| Drogreden | Ongeldige of misleidende redenering in een argumentatie | Vooroordelen kunnen een rol spelen in drogredenen | Je kunt haar niet vertrouwen want ze komt uit X |
Meer leren over Kritisch Denken?
Bekijk ook onze andere artikelen over valkuilen van het denken: