Over Wijsheid, kennis, ervaring en leeftijd
Een filosofische verkenning van het verschil tussen kennis en wijsheid, en de rol van ervaring en kritisch denken
Wijsheid vraagt waakzaamheid
Wijsheid groeit slechts bij wie bereid blijft te leren. Ouderdom schenkt ervaring, maar zonder een kritische blik op de wereld verwordt ervaring tot gewoonte.
Komt wijsheid met de jaren?
"Je wordt wel wijzer als je ouder wordt" zegt een schoonmoeder tegen haar schoonzoon, die weigert te accepteren dat "als zoveel mensen geloven, er wel iets van waar moet zijn."
De schoonmoeder weigert te geloven dat dit een drogreden is: argumentum ad populum.
Wat is wijsheid?
Er is geen eenduidige definitie van wijsheid.
In de kern gaat het om meer dan alleen kennis;
het draait om het vermogen om die kennis op een
doordachte, empathische en evenwichtige manier toe
te passen in het leven.
Belangrijke elementen hierbij zijn:
- Ervaring + Reflectie
- Oordeel en Inzicht
- Empathie en Medemenselijkheid
- Langetermijndenken
- Bescheidenheid
Verschil tussen wijsheid en kennis
- Kennis: Het verzamelen van feiten en informatie.
Voorbeeld: Je weet hoe je een auto moet besturen. - Wijsheid: Het vermogen om die kennis goed te gebruiken
in het leven.
Voorbeeld: Je weet wanneer je niet moet rijden, bijvoorbeeld als je moe of boos bent.
Conclusie
Wijsheid komt met de jaren maar het gaat niet vanzelf.
Leeftijden
Kalenderleeftijd
Vroeger had iedereen slechts één leeftijd: de leeftijd gekoppeld aan je geboortedatum. De kalenderleeftijd.
Gevoelsleeftijd
Het fenomeen gevoelsleeftijd heeft zijn intrede gedaan. Iemand van 75 zegt zich 64 te voelen en blijkt zich dus te kunnen herinneren hoe dat voelt. Nog ongelofelijker is het dat iemand van 24 zegt zich 30 te voelen. Een herinnering naar de toekomst.
Biologische leeftijd
Veroudering hangt samen met veranderingen in het epigenetisch landschap van het DNA. Dit heeft invloed op hoe goed onze lichaamscellen functioneren. Je biologische leeftijd kan dus (meetbaar) anders zijn dan je kalenderleeftijd.
Uiterlijke leeftijd
De leeftijd die mensen jou geven op basis van je verschijning.
Of iets creatiever: perceptuele leeftijd (de leeftijd die anderen in jou zien).
Absolute leeftijd
"Ik ben 21 en dat blijf ik de rest van mijn leven".
Meer leren over Kritisch Denken?
Bekijk ook andere kritische geluiden in ons Blog